Obezite Cerrahisi Kimler İçin Uygundur?
Obezite, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.
Obezite, günümüzde yalnızca estetik bir sorun olarak değil; yaşam kalitesini düşüren ve yaşam süresini kısaltan ciddi bir halk sağlığı problemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Gerek dünyada gerekse ülkemizde görülme sıklığı hızla artan obezite, birçok kronik hastalığın gelişiminde temel risk faktörlerinden biridir.
Genel Cerrahi Uzmanı olarak klinik pratiğimde sıklıkla karşılaştığım obezite, doğru yaklaşımla önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Ancak bunun için farkındalık, erken müdahale ve kişiye özel tedavi planı büyük önem taşır.
Obezite Nedir, Neden Gelişir?
Obezite; vücutta sağlığı bozacak düzeyde aşırı yağ dokusu birikmesi olarak tanımlanır. Temel neden, alınan enerji ile harcanan enerji arasındaki dengenin bozulmasıdır. Günümüzde değişen yaşam koşulları, hareketsiz yaşam tarzı ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları obezitenin giderek yaygınlaşmasına neden olmaktadır.
Fiziksel aktivitenin azalması ve yüksek kalorili, düşük besin değerine sahip gıdaların sık tüketilmesi; obeziteyi küresel ölçekte önemli bir halk sağlığı sorununa dönüştürmüştür.
Küresel Ölçekte Obezite
Obezite, çok sayıda hastalıkla doğrudan ilişkili olması nedeniyle hekimler ve sağlık profesyonelleri tarafından yakından takip edilmesi gereken en önemli sağlık sorunlarından biridir. Günümüzde obezite, önlenebilir ölümlerin tütün ürünleri kullanımından sonra gelen ikinci en önemli nedeni olarak kabul edilmektedir.
Okul öncesi çocuklardan ileri yaş grubuna kadar her yaşta görülmesi, sorunun ciddiyetini daha da artırmaktadır.
Türkiye’de Obezite Oranları
Türkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması-II (TURDEP II) sonuçlarına göre;
-
Obezite oranı kadınlarda yaklaşık %38,
-
Erkeklerde ise %22 düzeyindedir.
TÜİK 2022 Türkiye Sağlık Araştırması verilerine göre ise 15 yaş ve üzeri bireylerde obezite oranı 2019 yılında %21,1 iken, 2022 yılında %20,2 olarak saptanmıştır. Aynı yıl kadınların %23,6’sı, erkeklerin ise %16,8’i obez olarak belirlenmiştir.
Obezitenin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Obezite, pek çok ciddi hastalığın gelişiminde önemli bir risk faktörüdür. Obez bireylerde;
- Tip 2 diyabet
- Koroner arter hastalığı
- Yağlı karaciğer hastalığı
- Kemik ve eklem hastalıkları
- Bazı kanser türleri
- Uyku bozuklukları ve depresyon
riski, normal kilolu bireylere kıyasla belirgin şekilde daha yüksektir. Obezite birden fazla tıbbi sorunla ilişkili olduğundan, kalıcı kilo kaybı sağlamak çoğu zaman zor olabilir.
Obezite Tedavisinde Çok Yönlü Yaklaşım
Obezite tedavisinde tek bir yöntem yeterli değildir. Tedavi; bireye özgü, gerçekçi hedefler içeren ve yaşam tarzı değişikliklerini temel alan çok boyutlu bir yaklaşım gerektirir.
Cerrahi tedavi;
- BKİ ≥40 kg/m² olan ve yaşam tarzı değişiklikleri ile yeterli kilo veremeyen hastalarda,
- BKİ 35–39,9 kg/m² olup obeziteye bağlı ek hastalıkları bulunan ve diğer tedavilere rağmen kilo kaybı sağlanamayan hastalarda
etkili bir seçenek olarak değerlendirilir.
Cerrahi ve Cerrahi Olmayan Tedavi Seçenekleri
Obezite tedavisinde cerrahi olmayan yöntemler arasında mide balonu ve mide botoksu uygulamaları yer alır. Bu yöntemler, ameliyat gerektirmeyen seçenekler olarak belirli hasta gruplarında tercih edilebilir.
Cerrahi tedavide ise en sık uygulanan yöntemler;
- Sleeve Gastrektomi (Tüp Mide)
- Gastrik Bypass
ameliyatlarıdır.
Son yıllarda yapılan çok sayıda bilimsel çalışma, obezite cerrahisinin morbid obezite tedavisinde en etkili yöntemlerden biri olduğunu göstermektedir. Bariatrik cerrahi; diyet, yaşam tarzı değişiklikleri veya ilaç tedavisine kıyasla daha kalıcı ve sürdürülebilir kilo kaybı sağlamaktadır.
Sonuç
Obezite, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Ancak doğru tedavi yönteminin belirlenmesi için hastaların multidisipliner bir yaklaşımla değerlendirilmesi büyük önem taşır. Erken tanı ve uygun tedavi ile obezitenin yol açabileceği pek çok ciddi sağlık sorununun önüne geçmek mümkündür.
Op. Dr. Hakan SARSILMAZ